Stikstof dossier: Mest aanzuren in het veld: kansrijk alternatief voor injectie

Sleufinjectie is al bijna dertig jaar de standaard voor het uitrijden van drijfmest. Het beperkt ammoniakvervluchtiging, maar vraagt veel van boer en bodem. In Denemarken, Duitsland en Zweden kiezen steeds meer loonwerkers voor een andere aanpak: mest aanzuren tijdens het uitrijden met de sleepvoet. Minder ammoniak, minder CO₂ en minder schade aan de bodem. Waarom mag dat in Nederland nog steeds niet?

Minder ammoniak, zonder de grond open te trekken

Bij In Field Acidification (IFA) wordt zwavelzuur tijdens het uitrijden aan de mest toegevoegd. Dat verlaagt de pH, waardoor stikstof in de mest als ammonium in de bodem blijft en niet als ammoniak de lucht in gaat. Resultaat: minder stikstofverlies en een betere benutting. Praktijkproeven in Denemarken laten zien dat IFA qua ammoniakreductie minstens gelijkwaardig is aan injectie—soms zelfs beter.

Het grote verschil: je hoeft de grond niet open te trekken. Dat scheelt brandstof, trekkracht én schade aan de bodemstructuur.

Minder CO₂-uitstoot en bodemdaling

Met name op veengrond is dat laatste een groot voordeel. Sleufinjectie zorgt daar voor versnelde inklinking en extra CO₂-uitstoot. Een Deense studie schat dat overstappen op IFA op veen jaarlijks miljoenen kilo’s CO₂-uitstoot kan voorkomen. Maar ook op kleigrond, waar zware injecteurs structuurbederf kunnen veroorzaken, biedt IFA voordelen.

Boeren die werken met de techniek zijn positief over de werking en het resultaat. In Denemarken rijden al tientallen loonwerkers met een IFA-tank, meestal in combinatie met een gewone sleepvoet.

Zwavelbelasting? Valt mee

Bij het aanzuren van mest komt zwavel mee. Maar in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is dat geen probleem. Per saldo komt er met IFA zelfs mínder zwavel in de bodem terecht dan bij injectie. Dat komt doordat injectie meer organisch materiaal afbreekt, wat extra zwavel vrijmaakt. Bovendien is de zwavel in aangezuurde mest direct opneembaar voor het gewas—handig in het voorjaar.

Waarom mag het dan nog niet?

De techniek is in Nederland niet verboden vanwege het milieu, maar simpelweg omdat de Meststoffenwet stelt dat mest emissiearm geïnjecteerd moet worden. Andere methoden zoals aanzuren of verdunnen vallen erbuiten. Dat is vreemd, want in het buitenland is IFA al jaren erkend als volwaardige emissiearme techniek.

In 2014 werd in Nederland een proef gedaan met aanzuring, maar die mislukte doordat er te weinig zuur werd gebruikt. Sindsdien ligt de zaak stil. Terwijl Denemarken intussen wél doorpakte en de methode op grote schaal toepast.

Goedkoper dan je denkt

IFA-installaties kosten momenteel rond de 80.000 euro per stuk. Dat lijkt veel, maar vergelijk het met injectietechniek of met andere maatregelen om ammoniakemissie te beperken, zoals emissiearme stallen. Als Nederland serieus werk wil maken van stikstofreductie zonder boeren klem te zetten, is IFA een betaalbaar alternatief. De techniek is rijp voor gebruik, nu de wet nog.

Mest aanzuren tijdens het uitrijden levert circa 30% minder stikstofverlies, minder CO₂-uitstoot, minder bodembeschadiging op en een circa 20% hogere gewas opbrengst. 

 

Bron: zie de tekst hieronder en https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301479722003292 

Video: https://www.youtube.com/watch?v=YgA2A2EmF0Y