Innovatief systeem sluit aan bij commissie van Doorn

Het Cleanmist systeem is gericht op het verbeteren van het stalklimaat door het gebruik van een of meerdere in de stal aangebrachte vernevel systemen. Middels een vernevelsysteem kan probiotica, olie en zuur een stal ingebracht worden. Probiotica zorgt voor het onderdrukken van ziekte verwekkende bacterien, een oliefilm reduceert fijnstof en zuur bind ammoniak.

Een mens ademt per dag 23.000 keer en gebruikt daarbij 3.600 liter lucht. We kunnen lange tijd zonder voedsel enkele dagen zonder water maar slechts enkele minuten zonder lucht. Het behoeft geen betoog dat schone lucht van groot belang is.  “schone lucht voor iedereen” is dan ook een belangrijk moto van de overheid. Gedurende de periode 1990-2009 is de ammoniakemissie door de land- en tuinbouw met twee derde verminderd, vooral door de afname van de veestapel en door verplichte emissiearme aanwending van dierlijke mest. In EU verband zijn harde afspraken gemaakt dat jaarlijks in Nederland niet meer dan 128 Kton ammoniak uitgestoten mag worden. In 2009 zaten we daar met 125 Kton onder. Toch is het nodig om verdergaande maatregelen te nemen.  In 2015 vervalt namelijk het systeem van productierechten en ook het melkquotum systeem komt te vervallen. Per 1 januari 2013 gaan daarom strengere ammoniakeisen gelden. Na deze datum moeten stallen voldoen aan de Regeling Ammoniak Veehouderij (RAV). Maatregelen moeten worden  genomen om milieu belasting, door het houden van dieren, nog verder te reduceren. Alleen stalsystemen die voldoen aan maximale emissiewaarde mogen vanaf deze datum nog toegepast worden.  

De afgelopen jaren is in de sector veel onderzoek gedaan naar verbeterde stalsystemen. De bekendste is  het toepassen van luchtwassers. Dit komt vooral door de uitstekende kwaliteiten om ammoniak te reduceren van met name de chemische  luchtwassers. Maar luchtwassers  hebben ook nadelen. Naast het gebruik van de nodige energie komt er spuiwater vrij wat ook weer milieubelastend is. Maar belangrijker,  een luchtwasser is een zogenaamde nageschakelde techniek die aan of buiten de stal toegepast wordt. Dit heeft als nadeel, ten opzichte van technieken die in de stal toegepast worden, dat er geen gunstig effect is op het klimaat in de stal. In de stal toegepaste technieken zoals ionisatiesystemen en oliefilmsystemen hebben als voordeel dat ze voor een beter arbeidklimaat en een betere  gezondheid van de dieren zorgt. Een betere  gezondheid van de dieren heeft weer als voordeel dat er minder antibiotica gebruikt hoeft te worden. In de stal toegepaste technieken sluiten daarom beter aan bij de aanbevelingen van de commissie van Doorn.

Een aantal jaren geleden besloten twee ondernemers in Noordoost brabant te gaan samenwerken. Het doel was het antibiotica gebruik, op het varkensbedrijf van een van de ondernemers, tot vrijwel nihil terug te brengen en tevens de alom aanwezige MRSA bacteriën te elimineren. De basi s van het systeem wat ze ontwikkelden  is de inzet van probiotica. Ziekteverwekkende bacteriën kunnen bestreden worden met antibiotica. Maar je kunt ook de groei van nuttige bacteriën stimuleren waardoor de ziekmakende bacteriën in de verdrukking komen. De twee ondernemers kozen voor het laatste. Ze gebruiken hiervoor een vernevelsysteem. Twee keer per dag wordt er een nevel met probiotica de stallen ingeblazen. Tevens werden verbeteringen in het waterleidingsysteem aangebracht waardoor MRSA bacteriën de waterleiding niet meer als broedplaats kunnen gebruiken.  Het resultaat van de genomen maatregelen was dat in geringe tijd de aanwezigheid van MRSA van hoog naar zeer laag terug gebracht werd en dat de gezinsleden allen van hun MRSA positieve status verlost werden.

Uit gesprekken met het management van een supermarktketen bleek dat de retail belangstelling heeft om het vlees, afkomstig uit de aangepaste stal, als premium product in haar winkels te verkopen. Door de aangepaste bedrijfsvoering groeien de dieren in een schonere en diervriendelijkere omgeving op. Om aan de verwachte vraag te kunnen voldoen dienen meer varkenshouders op het ontwikkelde bedrijfssysteem over te schakelen.

De ondernemers benaderden Streekhuis Maas & Meierij om deze ontwikkeling te ondersteunen. De nieuwe wijze van stimuleren van een ontwikkeling door de overheid is niet meer om als eerste te denken aan het geven van subsidie maar het bieden van ontwikkelruimte. In die richting werd naar een oplossing gezocht. Als veehouders naast een luchtwasser een vernevelsysteem moeten aanschaffen dan verhoogd dat de kosten aanzienlijk. Als het mogelijk is het vernevelsysteem zodanig te optimaliseren dat een luchtwasser niet meer nodig is dan zou dat een enorme stimulans zijn richting een duurzamere veehouderij. Vragen die op komen zijn: wat is de invloed van het vernevelsysteem op fijnstof en kan het systeem nog verbeterd worden waardoor het aan de eisen Regeling Ammoniak Veehouderij voldoet door bijvoorbeeld boven de mest een zuur te vernevelen waardoor ammoniak gebonden wordt.

Besloten werd een aanvraag in te dienen voor een proefstalstatus bij de Technische Advies Commissie van de Regeling Ammoniak Veehouderij (TAC-RAV). Om de aanvraag te onderbouwen is Wageningen UR gevraagd een vooronderzoek uit te voeren. In dit vooronderzoek wordt gemeten wat de milieu winst is van het huidige toegepaste probiotica-vernevel systeem. Vervolgens wordt nagegaan welke verbeteringen er nog kunnen worden toegepast om te komen tot een totaal samengesteld 'Cleanmist' systeem. Als er een gerede kans is dat het 'Cleanmist' systeem aan de RAV eisen kan voldoen dan wordt een aanvraag voor een proefstalstatus ingediend.  

Als de proefstalstatus verkregen wordt dan zal na de proefperiode duidelijk zijn of het Cleanmist systeem aan de gestelde RAV eisen voldoet. Het Cleanmist systeem is dan een toepasbaar duurzaam alternatief voor een luchtwasser.

Klik hier voor meer informatie.